Wijk bij Duurstede

Het demissionaire kabinet Rutte diende op Prinsjesdag de begroting voor 2022 in bij het parlement. In de Tweede Kamer hielden de politieke partijen vervolgens de Algemene Beschouwingen hierover. De gesprekken gaan de komende weken verder in de Kamercommissies van de afzonderlijke ministeries. Het onderdeel gemeentelijke financiën komt hierbij aan bod de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Deze begroting is al jaren het veegputje van alle andere ministeries. De anderen bedenken allerlei plannen, de bezuinigingen komen bij Binnenlandse Zaken, waar de minister dan aangeeft niks te kunnen doen. Bij zorg en welzijn bedenkt men plannen om taken bij gemeenten neer te leggen (de beroemde transities die vanaf 2006 plaatsvinden). Het budget wordt besproken bij Binnenlandse Zaken, waar men alleen kijkt naar wat gemeenten moeten doen en niet naar het geld.

En zo gaat het bij veiligheid, waar met de invoering van de Nationale Politie er gemeentelijke taken bijkwamen (BOA’s), die gemeenten zelf moest betalen. Of bij Infrastructuur en Waterstaat bedenkt men nieuwe milieuwetgeving (extra handhaving) en bij Economische Zaken dropt men duurzaamheid bij regio’s en gemeenten (Klimaatakkoord). Bij Binnenlandse Zaken heeft men het nakijken; meer taken en minder geld. Voor Wijk betekende dit ‘meerwerk’ zonder geld jarenlang bezuinigen.

Dan is het goed dat er af en toe verkiezingen zijn. In maart 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. En dus wordt politiek Den Haag deels wakker. De laatste anderhalf, twee jaar kwamen steeds meer gemeenten in verzet. Vanuit Zoetermeer kwam een beweging Raden in Verzet op. En ook steeds meer wethouders zien door het bos de (probleem)bomen niet meer. Zelfs de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) roept op dat er meer knaken bij de taken moet komen. Eindelijk zien ook VVD en D66 wethouders (veel aan de macht) en bestuurders (voorzitter van de VNG) in dat de maat vol is.

In eerste instantie sputterde het kabinet (het ministerie van Binnenlandse Zaken) tegen. De minister wilde eerst een Commissie van Wijzen instellen die de problematiek rond de Jeugdzorg moest onderzoeken. Het resultaat van de Commissie mag duidelijk en helder zijn; gemeenten krijgen veel te weinig geld. Per jaar moet er meer dan 1 miljard euro bij. En dus moest minister Ollongren (D66) aan de bak. Het probleem was dat zij inmiddels in een demissionair kabinet zat en niet structureel geld bij wil plussen. Voor 2022 kwam er dus geld bij. Maar voor 2023 en verder moet het volgende kabinet keuzes maken.

De gemeenten zitten met de handen in het haar. Wijk kampt met tekorten die oplopen tot in de vele honderdduizenden euro’s. Voor 2022 krijgen we liefst 1,593 miljoen extra. Maar als we voor 2023 en verder niks krijgen, moeten we dus alsnog enorm bezuinigen. Waar kunnen we dan van op aan?

De VNG zag (eindelijk) in dat het zo niet kon. Zij maakte afspraken met ten eerste de Provincies (die als toezichthouder de gemeente controleert) en het ministerie (dat dus gaat over de budgetten. De uitkomst is dat gemeenten 75% oom voor de komende jaren mogen mee begroten.

Dat is voor Wijk potentieel ‘wereldnieuws’. Als we namelijk 75% van 1,593 miljoen mee mogen nemen, zijn de bezuinigingen niet nodig. Het college wil namelijk stoppen met een deel van het ouderbeleid, sociaal emotionele ondersteuning voor jongeren, minder beloning voor mantelzorgers of het stoppen van de maatschappelijke stage. Tot nu toe hebben de wethouders van de VVD, PCG en GroenLinks laten blijken daaraan vast te houden.

Waarom? We hebben toch al miljoenen bezuinigd de laatste jaren? Of is het omdat de coalitie nu haar eigen afspraken wil invullen? We zijn de benieuwd naar het antwoord. En dan zowel in Den Haag, als wel lokaal.

Als SP strijden we om te investeren. Volgens ons kunnen onze jongeren, ouderen, ondernemers, sportverenigingen, culturele organisaties, zorgpartijen enzovoorts, wel een investering gebruiken. Na al die jaren van bezuinigingen en de coronacrisis. Investeer dan in iedereen en niet alleen in eigen hebbedingen die vlak voor de verkiezingen mooi uitkomen.