Wijk bij Duurstede

Voorzitter, collega raadsleden, toeschouwers en politiek geïnteresseerden vandaag maken we als lokale politiek keuzes. Keuzes die altijd wel iemand raken. Het probleem is dat wij steeds meer te maken krijgen met keuzes die landelijk gemaakt worden. Als SP-er merk ik dat het steeds moeilijker is om alles waar we voor staan uit te leggen aan onze inwoners.

Vooral omdat we lokaal zien hoe deze keuzes in de praktijk uitvallen.

Zo vroeg iemand onlangs waarom er 40% gekort wordt op de thuiszorg. In alle eerlijkheid: ik weet het niet. Sterker nog; Ik  bedenk daarbij dat 70 % van de mensen die in onze gemeente thuiszorg ontvangt ouder is dan 70 jaar. Dat zijn de mensen die na de oorlog hard werkten om ons land weer welvarend te maken, tegen lagen lonen, die vrije dagen met het gezin langs de oevers van de Lek doorbrachten ipv in het buitenland. Verdienen die mensen dit?

Hadden we ook niet kunnen en moeten kijken naar de hypotheekrentaftrek, waar de tien procent rijkste Nederlanders bijna 50% van de totaal van twaalf miljard aftrekt. Of naar de ziektekostenverzekeraars die inmiddels een reserve hebben opgebouwd van bijna 10 miljard, die jaarlijks gemiddeld € 84,00 per verzekerde overhouden en die dan de premie wederom verhogen omdat zij de transitie deels gaan bekostigen.

Nee, politici  schrappen liever een uurtje hulp van een 80-jarige dementerende man die vanaf zijn veertiende gewerkt heeft. Ik zeg het maar eerlijk. Ja, lokaal organiseren is vaak beter en goedkoper, zeker in de lokale Wijkse klei. Maar de huidige landelijke keuzes zijn op zijn zachtst gezegd niet slim.

Voorzitter, ik weet dat we het vandaag hebben over onze eigen begroting. Maar ik wil hier vandaag mijn duidelijke zorg uitspreken. Zorg namens al die Wijkenaren die hier moeite mee hebben. En geloof mij; dat zijn er nog meer dan er op ons gestemd hebben!

Daarmee kom ik nu de begroting: de lokale keuzes. Als SP ijveren we bij bezuinigingen voor een eerlijke verdeling van de pijn. En dat zien we dit jaar ook weer terug. Het is een begroting van besparen waar het nog kan, van het verhogen van de lasten en van snijden in ‘eigen vlees’. Natuurlijk worden er politieke keuzes gemaakt. Ten eerste is er de keuze om de zorgvoorzieningen op een zo hoog mogelijk peil te houden. De 40% bezuinigingen in de thuiszorg wordt zo goed mogelijk opgevangen. Net als de korting van op de dagopvang, de jeugdzorg en de participatiewet, van 25%.

We weten dat het college zich maximaal inspant om daar zoveel mogelijk van overeind te houden. Gelukkig, want in tegenstelling tot anderen vinden wij de zorg wel een gemeenschappelijk goed. Deze zorg hoort niet in de bijstandshoek, met alle problemen van dien.

Ja deze zorg kan slimmer en anders georganiseerd worden. Als SP volgen wij deze ontwikkelingen de komende tijd kritisch, Met meldpunten, onderzoeken, onze contacten met de hulpverleners, de vakbonden en al die organisaties .

Ten tweede vinden wij het een goede keuze om andere algemene voorzieningen overeind te houden. Het is verdomd makkelijk om, liberaal-achtig te roepen dat men de eigen kosten van de sportvereniging moet opvangen. Maar als ik in de najaarsnota kijk waar bij de sportparken de risico’s liggen, dan is hier alle aandacht nodig. Zo weet ik dat bijvoorbeeld CDW door de KNVB op haar vingers getikt is voor de hoge contributie. Dat kan niet hoger zegt de bond. Een duidelijke conclusie lijkt mij.

Ten derde is het mooi dat er aan vernieuwing gedacht wordt. Neem het ondernemersfonds. Geweldig hoeveel tijd en energie ook lokale ondernemerspartijen hier in stoppen. Het lokale bedrijfsleven doet zo ook een duit in het zakje,  houdt hier zaken mee overeind, versterkt de lokale economie, biedt  mogelijkheid om onze gemeente nog beter op de kaart te zetten en om te investeren. Van het bedrijventerrein tot binnenstad. Van buurtcentra, tot kleine kernen en kansen voor het buitengebied.  We zullen goed volgen hoe de invoering van dit systeem gaat plaatsvinden.

Ten vierde, voorzitter wordt de pijn eerlijk verdeeld. Natuurlijk moeten we denken aan al die verenigingen die enkele weken geleden ingesproken hebben. Zij vertegenwoordigen een cultureel leven dat ook de SP wat waard is. Wij zullen het college scherp volgen om te komen tot een goed en gedragen cultuurfonds, waarbij ook bijvoorbeeld langjarige afspraken met de diverse verenigingen en instellingen horen, maar ook het stimuleren van vernieuwing en het krijgen van kansen om de omvang van het fonds te vergroten.

Ja ook voor de SP is de OZB-verhoging slikken geblazen. We hebben afgesproken de pijn aan de voorkant, in het begin van deze periode, te pakken en dat doen we. Laat ik duidelijk zijn: zolang we rondom het provinciaal gemiddelde of iets daarboven zitten wat betreft de lasten, maar we daar een ruim bovengemiddeld voorzieningsniveau voor in stand houden. Dan durf ik te zeggen dat een groot deel van de Cothenaren, Langbroekenaren en Wijkenaren zullen zeggen; dat is mij die paar tientjes wel waard.

Daarbij wordt er flink in eigen vlees gesneden. We moeten naar een kleinere overheid, die goed in kan spelen op de toekomst. Wel noemen wij hier wat waarschuwingen.

A.  de gemeentelijke omzet gaat omhoog. We krijgen er extra taken bij en dat maakt het werk er meestal niet eenvoudiger op. Bekijk dus goed waar de gemeente plekken kwijt kan. Lukraak mensen weg laten vallen kan namelijk wel eens ‘duurkoop’ blijken te zijn.

B. Tevens moet er bij de verkleining van ons ambtelijk apparaat de nodige zorgvuldigheid in acht genomen worden. Ook ambtenaren zijn mensen met een huis en gezin.

C. Let wel op dat een andere werkmethode, meer aan de burgers overlaten, ook betekent dat van de mensen in dit huis een andere opstelling wordt verwacht. De SP ziet dat hier nog hard aan gewerkt moet worden. Neem de communicatie: we kennen de voorbeelden, ook laatste maanden, hoe dat niet moet. Het zet de gemeente op een onnodige 1-0 achterstand.

Ten slotte, voorzitter, willen wij het college graag over twee zaken horen. Wij kijken we nog steeds met argusogen naar de zaken rond de Nieuwe Schakel. Verenigingen worden hier gedwongen te verhuizen, soms naar een pand dat wij veel te goedkoop weggedaan hebben, en waarbij de huren omhoog gaan. Als we dan ook zien dat de bieb ergens een plek moet krijgen, dat Binding gaat uitbreiden, dat nog meer verenigingen zonder pand zitten, dan zeggen wij: waarom geen plan maken met en voor al die verenigingen en organisaties? Het Pand van de Wijkse Samenleving.

Voeg alle huurpenningen van de organisaties samen en kijk wat voor kapitaal er aanwezig is? Daar moeten zij gezamenlijk toch een mooi pand voor kunnen bouwen, met wat hulp van de gemeente? Is dit iets om aan leegstaande schoollokalen een invulling te geven?

Het tweede puntje gaat over het nog meer inzetten van lokale bedrijven bij de verschillende werkzaamheden in onze gemeente? Hoe staat het daarmee? In het verleden hebben we hierover keer op keer wethouders gehoord. Maar loopt dit nu beter?

We hebben een motie ingediend die hier tegenaan ligt, waarbij we graag de samenwerking tussen lokale ondernemers en woningzoekenden versterken door te kijken naar mogelijkheden voor een lokaal project. Nog voordat wij in de lokale politiek meededen lag er aan de Volderstraat een open terrein. Daar mochten toen mensen zelf met ideeën komen en kijk een wat er staat: prachtige huizen voor en door Wijkenaren. Wellicht dat de prijzen wat hoog zijn, maar er zijn genoeg plekken om met zulke ideeën iets te doen. Zoek wat ons betreft ook hier de grenzen op. Kijk hoever we kunnen gaan en ga gerust een stapje verder.

Concluderend, voorzitter, zien wij dat er landelijk politieke keuzes worden gemaakt die soms onnavolgbaar zijn. Ja, deze worden veel te veel als zoete koek geslikt. De gemeente en gemeenschap mogen deze zaken weer zo goed als het gaat rechtzetten. Met deze begroting doen we er wat de SP betreft een goede stap voor. Met veel dingen die zwaar zijn om te slikken, met oplossingen die ons aan het hart gaan. Maar we blijven investeren in onze samenleving, in onze lokale economie, in de lokale verenigingen en voorzieningen. Dat doen we met de poten in onze eigen klei. Want we hebben het al vaker gezegd. De Wijkse klei is vruchtbaar. Daar zal met deze begroting ook in de toekomst iets moois uit groeien. We steunen deze begroting dan ook, maar dat is logisch. Lokaal kunnen we zo de landelijke keuzes in de praktijk verzachten, en we kunnen de lokale keuzes uitleggen om er samen iets moois van te maken.

Dit betoog hield SP-fractievoorzitter Jeroen Brouwer op 11 november in de gemeenteraadsvergadering over de begroting.