Wijk bij Duurstede

De gemeente Wijk bij Duurstede gaat vanaf 2008 zelf de indicaties stellen voor de huishoudelijke zorg. Daarbij wordt meer rekening gehouden met het ontlasten van de familie en andere verzorgers van chronisch zieken, ook wel de mantelzorg genoemd. Bovendien wil de gemeente dat de lichtere huishoudelijke hulp gewoon onder de CAO blijft vallen en de personele problemen in de thuiszorg worden aangepakt. Dat blijkt uit het nieuwe en plaatselijke model van aanbesteding voor de huishoudelijke zorg.

Zorgvuldig indiceren en thuishulp blijft in CAO

Op 1 januari van dit jaar is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in werking getreden. Sindsdien verkeert met name de huishoudelijke verzorging in de problemen. Nieuwe, strengere landelijke normen voor het indiceren leiden vooral tot de inzet van een zogenoemde alphahulp. Het tarief voor deze lichtere vorm van hulp is veel lager dan voor de zwaardere huishoudelijke hulp. Hierdoor is er fors overschot aan personen voor de reguliere huishoudelijke zorg ontstaan en een tekort aan alphahulpen. Probleem is dat laatstgenoemden geen CAO, pensioenvoorzieningen e.d. hebben. De meeste huishoudelijke verzorgers willen daarom ook niet tegen een lager loon en zonder arbeidsvoorwaarden als alphahulp aan de slag gaan.

Bovendien blijkt dat sinds 1 januari meerdere inwoners van de gemeente geen of veel minder hulp krijgen toegewezen, omdat het WMO-protocol er van uitgaat, dat de mantelzorg de huishoudelijke zorg kan en dient over te nemen.

“Huishoudelijke hulpen hebben recht op CAO”

In het kader van de WMO heeft de gemeente veel meer zeggenschap gekregen over de richtlijnen voor het verstrekken van de huishoudelijke zorg. De gemeente Wijk bij Duurstede maakte voor 2007 gebruik van een ‘overgangsjaar’. Vanaf 2008 bepaalt de gemeente zelf wie de zorg mag gaan leveren en onder welke condities.
Met de aanbesteding houdt het college volgens wethouder Jan Burger nadrukkelijk rekening met de problemen die nu worden gesignaleerd: “We gaan allereerst zelf indiceren en dat doen we vanuit ons nieuwe zorgloket dat in oktober van start gaat. We willen daar ook andere hulpverleners zoals de huisartsen bij betrekken. Dat moet leiden tot betere toewijzingen waarbij veel meer oog is voor de problemen en mogelijke overbelasting van bijvoorbeeld mantelzorgers.”

De voor de WMO verantwoordelijke wethouder liet zich de afgelopen maanden uitvoerig adviseren en informeren over de problemen in de thuiszorg. Hij liep ook een dag mee met de thuishulp in Wijk bij Duurstede, waarbij hij diverse huisbezoeken aflegde. Zijn partij, de SP, opende daarnaast een meldpunt voor klachten en organiseerde demonstraties en bijeenkomsten.

“Ik ben echt geschrokken van wat ik allemaal gehoord en gezien heb. De thuiszorg en daarmee alle mensen die daar van afhankelijk zijn, zitten momenteel enorm in de knel. Veel werkers vertrekken en cliënten komen op een wachtlijst. Mensen die hulp nodig hebben, hebben recht op fatsoenlijke zorg. Maar ook hebben huishoudelijke hulpen recht op een CAO,” aldus wethouder Jan Burger.
“We willen met de nieuwe richtlijnen en aanbesteding in ieder geval in Wijk zelf een bijdrage leveren aan het oplossen van de problemen. Maar ook zorgaanbieders, vakbonden, andere gemeenten en de rijksoverheid zullen uiteindelijk mee moeten doen. We hebben hier namelijk niet alleen met een Wijks probleem te maken,” voegt hij nog toe.

Wijkse variant op het Zeeuwse model

De gemeente heeft een variant ontwikkelt op het zogenoemde ‘Zeeuwse model’. Kenmerken van dit model van aanbesteding zijn: de tarieven worden vooraf bepaald in het bestek en alle aanbieders van zorg worden toegelaten die aan de kwaliteitseisen voldoen en zorg kunnen leveren onder de genoemde tarieven. Daarmee worden zorginstellingen niet tegen elkaar uitgespeeld bij de aanbesteding en hebben hulpvragers een uitgebreid aanbod.
Door daarnaast de richtlijnen aan te passen, te indiceren met huisbezoeken en gebruik te maken van bijvoorbeeld adviezen van huisartsen en andere zorgverleners, verwacht de gemeente dat zo’n 50% van de indicaties leidt tot inzet van ‘zwaardere’ huishoudelijke hulp. Tevens wordt geregeld dat bij het ‘lichtere’ huishoudelijk werk een CAO-verband kan worden aangeboden en cliënten en hulpen niet gedwongen worden om te kiezen voor een alphahulp-constructie.